Çölyak Hastalığı

Çoğunlukla çölyak ladin, çölyak hastalığı ya da glütene duyarlı enteropati olarak adlandırılan bu hastalık, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein türevi olan glüten yemeye karşı vücudun göstermiş olduğu bağışıklık tepkisidir. Çölyak hastalığı olan biri glüten içeren bir şey yediğinde, vücudu proteine ​​aşırı tepki verir ve ince bağırsaklarının duvarında bulunan yapıda hasar meydana gelir.

Çölyak hastalığınız varsa glüten tüketmek, ince bağırsağınızdan etkilenen vücudunuzun bağışıklık tepkisini tetikleyecektir. Zamanla, gluten tüketimine bağlı olarak vücudunuzun gösterdiği reaksiyon; ince bağırsağınızın astarına zarar verecek ve bağırsağınızın bazı besin maddelerini emmesini engelleyecektir. Çölyak hastalarında gluten tüketimi nedeniyle ortaya çıkan bağırsak hasarı genellikle kolay fark edilmekte ve semptomlar göstermektedir. Bu semptomlar kendini; ishal, yorgunluk, kilo kaybı, şişkinlik ve kansızlık gibi belirtilerle gösterir. Semptomlar dikkate alınmadığında ciddi ve dönüşü zor olan başka rahatsızlıklara da yol açabilmektedir.

Çocuklarda görülen çölyak hastalığı; yetişkinlerde görülen semptomlara neden olmasının yanı sıra büyüme ve gelişmeyi de etkileyebilir. Aynı zamanda çocuklarda çölyak hastalığı yetişkinlere kıyasla daha fazla belirti göstermekte ve sindirimi etkilemektedir.

Çölyak hastalığının tedavisi bulunmamakla birlikte çoğu çölyak hastası için son derece dikkatli planlanan bir glütensiz diyet uygulamak semptomların yönetilmesine ve aynı zamanda bağırsak iyileşmesini desteklemeye yardımcı olabilir. Gluten içermeyen yiyecek tüketimi ile ileri boyuttaki ciddi hastalıklardan da korunmak mümkün olacaktır.

Çölyak hastalığı genetik olabileceği gibi;  aşağıdaki durumlara sahip kişilerde daha yaygın görülebilme eğilimindedir:

  • Çölyak hastalığı ya da dermatitis herpetiformis (duhring hastalığı) olan bir aile üyesi
  • Tip 1 diyabet
  • Down sendromu ya da Turner sendromu
  • Otoimmün tiroid hastalığı
  • Mikroskobik kolit (lenfositik ya da kollajenöz kolit; bir çeşit bağırsak hastalığıdır)
  • Addison hastalığı (belirli hormonların üretilmemesi durumunda ortaya çıkan bir hastalık)

Belirtmek isteriz ki çölyak hastalığı, glüten intoleransı ya da glüten duyarlılığı ile aynı şey değildir. Gluten intoleransı olan kişilerde aynı semptomlar olabilir ve gluten tüketiminden kaçınmak isteyebilirler. Ancak çölyak hastalığı dışında glütene hassasiyet durumu ince bağırsakta bir bağışıklık tepkisi ya da hasar göstermez.